کلام سلبی نزد دیونیسیوس مجعول

Authors

مریم السادات نوابی

محمد ایلخانی

abstract

یکی از موضوعات مهم فلسفة دین بحث از زبان دین و کلامی است که با آن می توان از خداوندسخن گفت. طرح این موضوع در کتب کلامی و عرفانی به دورانی بسیار پیش از طرح آن در فلسفةدین نوین باز می گردد. دیونیسیوس مجعول از جمله متقدمانی است که بحث زبان دین را بسیارنظام مند در مجموعه آثار خود مطرح کرده است. دیونیسیوس در سخن گفتن از خداوند و توصیفاو کلام سلبی را به کلام ایجابی ترجیح می دهد. به عقیده دیونیسیوس زبان سلبی، زبان معقولاتاست و انسان زمانی که در سیر و سلوک معنوی و معرفتی خود به مرتبه معقولات برسد خداوند رابا زبان سلب ستایش خواهد کرد. می توان گفت کلام سلبی که دیونیسیوس از آن سخن می گوید بهمرتبه خاصی از معرفت انسان مربوط می شود. او زبان سلب را نه به ذات خداوند، بلکه به تجلیاتمعقول خداوند نسبت می دهد. دیونیسیوس تجلیات معقول و غیبی خداوند را با اصطلاحاتی مانندمی ستاید. از نظر او، سزاوار نیست چیزی که مافوق و فراتر از هستی است با زبان « مافوق وجود »هستی ستایش شود. به همین دلیل کلام سلبی بهترین زبان در توصیف خداوند است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تبیین و مقایسۀ کلام تفضیلی نزد ابن عربی و دیونیسیوس مجعول

کلام تفضیلی حکایت از عال یترین مرتبۀ معرفت انسان نسبت به خداوند دارد، که معرفتی ورای معرفت عقلی است. آنجا که سکوت گویاترین کلام در توصیف آن است. در مسیحیت، دیونیسیوس مجعول، و در عالم اسلام، ابن عربی از جمله اندیشمندان بزرگی هستند که از ظلمت الهی و سکوت در برابر آن سخن گفت هاند. در این مقاله سعی شده با بررسی نظریات این دو متفکر بزرگ در ارتباط با کلام تفضیلی، مقایس های میان آرای آنها صورت گیرد. ا...

full text

خاستگاه نوافلاطونی مسألۀ شر از دیدگاه دیونیسیوس مجعول

دیدگاه دیونیسیوس مجعول در باب شر متأثر از سنت نوافلاطونی است. او همچون فیلسوفان نوافلاطونی، شر را فقدان و نقصان می‌دانست و بر این عقیده بود که شر فی‌نفسه و به ‌ماهو شر موجود نیست، چراکه هر موجودی برخاسته از خیر است و در آن مساهمت دارد. از این‌رو، هر آنچه فاقد خیر باشد، اصلاً امکان وجود نمی‌یابد. وی بر این مبنا، شر را همان فقدان کمال شایسته هر چیزی تفسیر می‌کرد و آن را با نزول نفس یا هبوط مرتبط م...

full text

الاهیات سلبی نزد ابن میمون

الاهیات سلبی به نظام الاهیاتی گفته می‌شود که در بیان معرفت ما از خداوند، از عبارات سلبی استفاده می‌کند. در مقابل آن الاهیات ایجابی قرار دارد که برای توصیف خداوند بر عبارات ایجابی و مثبت تأکید می‌کند. الاهیات سلبی بر مبنای موضوعاتی همچون دسترس‌ناپذیری و تنزیه و تعالی خداوند، تنزیه و دسترس‌ناپذیری و نیز عدم امکان شناخت پروردگار، قرار دارد. براساس این دیدگاه، خداوند از همة کیفیات و صفاتی که دربارة...

full text

ابعاد وجودی، معرفتی و زبانی الاهیات سلبی دیونوسیوس مجعول

الاهیات سلبی پاسخی به پرسش از چگونگی سخن‌گفتن از ذات خداوند و امکان شناخت وی است که به صورت سلب زبانی نمود می‌یابد و از سه بُعد وجودی، معرفتی و زبانی قابل بررسی است. دیونوسیوس مجعول فیلسوف و عارف مسیحی اوایل قرون وسطی است که الاهیات سلبی وی تأثیر بسیاری بر عارفان پس از خود داشته است. شیوة الاهیاتی وی متشکل از چهار مرحله است: 1. ایجابی، که با حرکت نزولی از صفات کلی و انتزاعی امر متعالی آن‌ها را ب...

full text

مبانی متافیزیکی زیبایی در آثار دیونیسیوس مجعول و تأثیر آن بر زیبایی شناسی مسیحی

آثار دیونیسیوس مجعول، در سنت زیبایی شناسانه قرون وسطی به ارائه نظام مندترین نگرش نسبت به زیبایی می پردازند که پیش تر در آثار هیچ یک از آبای یونانی و لاتینی کلیسا سابقه نداشته است. وی در بیان آراء خود در این زمینه از آموزه های فیلسوفان نوافلاطونی، به ویژه پروکلس بهره می برد و همچون فیلسوفان نوافلاطونی برای زیبایی شأنی متافیزیکی قائل است. این امر سبب شده که دیونیسیوس بحث خود را به جای زیبایی محسو...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهشنامه ادیان

ISSN 2008-0476

volume 6

issue 1 (11 بهار وتابستان1391) 2012

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023